بررسی اثرات مصرف دراز مدت نانوذرات نقره بر روی برخی از فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی بلدرچین ژاپنی

نانوتکنولوژی به عنوان یک فناوری کاربردی در دهه های اخیر مورد توجه قرارگرفته است. فناوری نانو حاصل ارتباط و وابستگی علوم فیزیک، شیمی و زیست شناسی است. یکی از مهم ترین مواد حاصل از فناوری نانو که امروزه به صورت وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد، نانوذرات نقره می باشد. فلز نقره از دیرباز در مصارف پزشکی استفاده های فراوان داشته است. امروزه نیز از نانوذرات نقره در دامپزشکی استفاده های زیادی می شود. با توجه به کاربرد روز افزون نانوذرات نقره در صنعت پرورش طیور، انجام تحقیقات مختلف در زمینه اثرات جانبی این مواد بر روی جنبه های مختلف زندگی بشر (سلامتی محصول، اثرات زیست محیطی و....) ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه اثرات احتمالی نانوذرات نقره با قطر 50-30 نانومتر، بر روی برخی از فاکتورهای هماتولوژیکی و بیوشیمیایی خون بلدرچین ژاپنی مورد بررسی قرار گرفت. به این صورت که 100 قطعه بلدرچین ژاپنی 55 روزه با میانگین وزنی 220 گرم در چهار گروه 25 قطعه ای به طور کاملا تصادفی تقسیم شدند. به گروه کنترل روزانه 1 میلی لیتر آب دیونیزه و به هر کدام از گروه های دیگر روزانه 1 میلی لیتر از محلول نانوذرات با غلظت های 10(کم)، 50 (متوسط) و 100ppm(زیاد) از طریق گاواژ خورانیده شد و این کار به مدت 120 روز تکرار شد. در مقاطع زمانی یک، دو و چهار ماهه از هر گروه 5 قطعه بلدرچین به صورت تصادفی انتخاب شد و اقدام به نمونه گیری از آنان شد. نتایج حاصل از این مظالعه، نشان می دهد که تجویز نانوذرات نقره موجب افزایش وابسته به دوز و زمان تعداد گلبول های قرمز و افزایش وابسته به زمان تعداد گلبول های سفید می شود. با گذشت زمان تعداد هتروفیل ها افزایش و تعداد لنفوسیت ها کاهش یافت. میزان هماتوکریت افزایش وابسته به دوز داشت و بیشترین میزان هماتوکریت در ماه دوم بود. میزان هموگلوبین در تمامی غلظت ها کاهش یافت. گلوکز کاهش وابسته به دوز در گروه 100ppm و افزایش وابسته به زمان داشت. در میزان آنزیم ast تغییری مشاهده نشد. اما آنزیم altافزایش وابسته به دوز در غلظت 10ppm و کاهش وابسته به زمان مشاهده شد. هیچ گونه تغییر معنی داری در میزان پروتئین تام و گلوبولین خون مشاهده نشد. اما میزان آلبومین در ماه چهارم نسبت به دو ماه دیگر افزایش داشت. یافته های این مطالعه بیانگر تاثیر سمی غلظت های مختلف نانوذرات نقره بر روی بلدرچین بود و توصیه می شود، ضمن انجام مطالعات تکمیلی، استفاده از این ماده در پرورش طیور با احتیاط صورت گیرد.